Boşanma Sürecinde Hayatımızın En Değerli Varlıkları Olan Çocuklarımıza Nasıl Anlatmalıyız?

Sevgili anne ve babalar bu yazımızda sizlere gündelik hayatımızda çok önemli olan konulardan birine değiniyoruz. Evilik çiftler için çok güzel bir an olduğu gibi bunun üzücü yanı olan boşanmalarda hayatımızı çok etkiliyor. Özellikle boşanma süreçlerinde o birlikteliklerin güzel eserleri olan çocuklarda etkileniyor. Bu süreci çocuklarımız açısından da değerlendirmek amacıyla bu yazımızı hazırladık. Bu yazımızı sizler için arkadaşım psikolojik danışman olan Fatma Lap sizler için yazdı. Bu ciddi konuyu gelin hep beraber okuyalım:

İnsan hayatında önemli bir karardır; evlilik… Çoğumuzun evlilikten beklentisi mutlu olmaktır. Evlilik ile biz bilincine yolculuk ederiz. Bu yolculukta aileye katılan yavrularla “evli, mutlu çocuklu" olarak hayatı sürdürmeye çalışırız. Ama bazen işler yolunda gitmeyebilir. Eşler arasında birtakım sorunlar ortaya çıkabilir. Ve hatta boşanmaya karar verilebilir. İşte bu noktada yani boşanma kararı ile başlayan süreçle birlikte sevgili yavrularımıza konuyu nasıl anlatabiliriz? ve davranabiliriz? konuları da sorun olmaya başlar.

Her çocuk; sevgi ve güven ortamında, anneyle ve babayla birlikte yaşamak ister. Ancak hayatın cilveleri isteğimiz dışında gelişir. Çocuklar için annenin ve babanın ayrılması karşısında birtakım sorunlar ister istemez görülür. Her yaşta farklı tepkiler ve etkilenme görülmesi muhtemeldir. Bilinen o ki her yaşta boşanan ailelerin çocukları etkilenirler. Doğal olarak annenin ve babanın bu durumda neyi nasıl paylaşmaları da sorundur. Çünkü sorun herkesi yakından ilgilendirir. Özellikle anne ve baba kendi dertlerine düşüp çocuklarını ihmal edebilir ve hatta çocuklarına ister istemez yanlış sözler ve davranışlarda da bulunabilirler.

Bu nedenle; boşanma sürecinde çocuk konusunda bir farkındalık yaratma ihtiyacı hissettim. Çünkü boşanmış aile çocuklarının gözlerini daha parlak görmek istiyorum. Boşanma süreci sancılı ve bir o kadar da stresli bir dönemdir. Neyin ne olacağı belirsizdir. Bu süreçte eşlerin bilinçli yaklaşımları hem kendilerine hem de çocuklarına faydalı olacaktır.

Eğer çocuklarını seven birer anne ve baba iseniz; çocuklarınıza karşı sorumluluk paylaşımlarımızın önemini unutmayın. Eşler birbirinden birtakım nedenler yüzünden ayrılabilirler. Ama birlikte dünyaya getirdikleri çocuklarına hayal kırıklığı yaşamalarına daha fazla katkıda bulunmaya da bilirler.

O zaman evdeki huzursuzlukların çocuklara yansıması konusunda ipucu verelim. Her çocuk az, çok bu boşanma sürecinden etkilenir. Ayrılma kararı verilmesi, mahkeme, velayet vb. süreçlerin zaman aldığını düşünürsek; evde başlayan gergin havadan çocuk nasibini alır ve insan doğası gereği süreci yaşarken veya daha sonraki zamanda belli eder.

Çocuğunuz kendini ifade edemeyecek yaşta ise sizin stresiniz, huzursuzluğunuz karşısında daha önce yapmadığı davranışlar gösterebilir. Korku ve endişe yaşayabilir. Örneğin, sık sık ağlamalar, uyku düzensizlikleri, aşırı bağlanma, altını ıslatma, beslenme sorunları, huzursuzluk vb. Daha büyük çocuklarda da davranış değişiklerine ek olarak sözlerle duygusal cümleler kurabilir. Evde olmayan ebeveyn konusunu sık sık dile getirebilirler. Sessizleşebilirler. Psikolojik olarak ebeveyni kaybetme korkusu, boşanma ile birlikte kendini suçlama ve kaygı hâkim olabilir.

Okul çağı çocuğuysa; okula gitmek istememe, okul başarısızlığı, iletişim ve sosyal ilişkilerinde sorunlar yaşayabilirler. Ergenlik Döneminde okul başarısızlığı, öfke, içe kapanma veya aşırı tepkisellik dikkat çekebilir. Ayrılmadan dolayı çocukta farkındalık geliştikçe ebeveynlerini suçlamalar ve yansıtmalar yaşanabilir. Bu gibi davranışlar göstermesi çocuğun aslında yeni duruma alışma sürecidir.

Bir ailenin boşanma sırasında birtakım maddi ve manevi kriz anları yaşaması doğaldır. Ancak bazen işler çığırından çıkabilir. İste o zaman her birey bu tür stres anlarında profesyonel yardımla en az hasar yaşaması daha sağlıklıdır.

Boşanma süreci içinde anne ve baba tutumları çocuğun gelecek kaygısını azaltır veya çoğaltır. Eğer boşanacak bir çift ve aynı zamanda anne ve baba iseniz bu süreci daha sağlıklı geçirmeniz için birtakım önerilerim olacak.

*Boşanma konusunda çocuğunuzu bilgilendiriniz. Küçük yaş grubunda iletişim diliniz önemlidir. (Boşanma; annenin ve babanın aynı evi paylaşmak istememesi, artık birbirlerini sevmemesi ancak anneliğe ve babalığa devam edecekleri bir yaşam tercihidir… gibi) …

*Çocuğun kafasındaki diğer soru işareti kimde kalacağıdır. Çocuğa hayatında annesinin ve babasının var olduğu ancak koşulların değişeceği (anne ve baba ayrı yaşayacaklar), belirtilip, çocuklarına güven ve sevgilerinde bir azalma olmayacağı net bir şekilde söylenip öyle de davranılmalıdır.

* Mümkünse bu süreçte; çocuğu okul veya ev değişikliği de yaşamamasına dikkat edilmesi önemlidir. Zaten çocuk ailede bir değişiklik ve uyum sürecinde iken yeni bir sosyal çevre durumu zorlayıcı olabilir.

*Anne ve baba birbirlerine karşı öfkelerini çocuklarına yansıtmaları da çocukta özgüven ve davranış sorunlarının artışına sebebiyet verebilir. Bunun farkına vararak çocuğunuzun kaygılarını giderecek konuşma ve davranışlar sergilemeniz ve bunu anne- baba olarak yapabildiğiniz ölçüde çocuğunuza yardımcı olabilirsiniz.

*Çocuğunuzun sorumluluklarından vazgeçmeyerek özellikle özel günlerde ve bayramlarda birlikte anne ve baba mümkünse bir araya gelmeyi başarabilmelidir.

*Çocuk için önemli olan kendisinin ortada kalmaması, sahiplenilmesidir. Bunu ihmal eden anneler ve babalar çocuklarının psikolojisinde derin izler bırakabilirler. Anne ve baba bu süreci zor geçiriyorsa aile yakınları devreye girip çocuklara sahip çıkmalıdır.

*Mümkünse çocuğun velayeti kimde ise anne veya baba; çocuğun temel ihtiyaçlarını maddi ve manevi karşılamaya devam etmelidir. Diğer ebeveynde çocuğu göreceği zamanlarda gerekli hassasiyeti gösterebilmelidir. Eğer bu düzen sağlıklı işlemezse; doğal olarak çocukta psikolojik sorunlar görülmesi muhtemeldir.

*Boşanma evdeki tüm bireyleri etkileyeceğinden; özellikle annenin ve babanın durumun farkında ve çocuklarına güven verdikleri ve yaşattıkları takdirde bu değişikliğe uyum daha sağlıklı olacaktır.

Boşanmak; dünyanın sonu değil, kuşkusuz… Ancak bu sürece bakışımız, nedenler, stres ile başa çıkma yöntemlerimiz, ruh sağlığımız yeni duruma alışmamızda önemlidir. Her duruma alışmak mümkün yeter ki; gerekli iletişimi ve düzeni sağlayabilelim. Ve bazen baş edemediğimiz hallerde uzman yardımı alabilelim.

Sevgili okuyucularım, bu yazıda birçok çiftin içinde olduğu boşanma sürecinde çocuklarımızı en az nasıl etkiler üzerinde durduk. Bu güzel ve yardımcı olacak nitelikte yazı için Fatma Lap'a yeniden teşekkürlerimi sunarım. Sizlerle yepyeni konularla buluşmak üzere Hoşçakalınn!!!!